مالیات مفهوم جدیدی نیست و یکی از منابع درآمدی برای دولت‌هاست که روی خدمات و محصولات مختلفی اعمال میشود و حتی در دوران باستان نیز رواج داشته است. تمامی کسب‌وکارها بر اساس نسبت درآمد خود باید مالیات بپردازند.
مالیات رستوران نیز از این موضوع مستثنی نبوده و مالکان رستوران باید در هر فصل برای ارائه اظهارنامه مالیاتی اقدام کنند و با توجه به قانون، مالیات بر ارزشافزوده غذای آماده شده را از مشتری دریافت کنند و به دولت بپردازند. اما آیا مشتری غیر از غذا، باید مالیات نوشیدنی را نیز پرداخت کند؟
تعریف مالیات رستوران
مالیات بر ارزشافزوده یکی از انواع مالیات‌های غیرمستقیم و مالیات مصرف است. این نوع مالیات در حدود ۱۴۰ کشور دنیا دریافت میشود تا منبعی برای درآمد دولت‌ها باشد. طبق قانون، تمامی رستورانهایی که محلی مناسب برای ارائه سرویس دارند (نشانی ثبت‌شده و محل عرضه غذا شامل میز و صندلی) باید مالیات بر ارزشافزوده را از مشتریان خود دریافت کنند.
از سال ۱۳۹۴، سازمان امور مالیاتی کشور طی فراخوانی گروه‌های شغلی حوزه غذا را مشخص کرد که باید برای ثبت‌نام و دریافت مالیات بر ارزشافزوده اقدام کنند. این گروه‌های شغلی به شرح زیر هستند.
- رستوران
- چلوکبابی
- سالن‌های غذاخوری
- سفره‌خانه سنتی
- آشپزخانه
- اغذیه‌فروشی زنجیره‌ای
پیشنهاد خواندنی: درآمد رستوران چقدر است؟ +۱۰ راه برای افزایش سود
رستورانهای معاف از پرداخت مالیات بر ارزشافزوده
طبق قانون مالیات بر ارزشافزوده، رستوران، کترینگ یا فست فودهایی که سرویس بیرون‌بر غذا داشته و محلی برای سرو غذا ندارند، از پرداخت مالیات بر ارزشافزوده رستوران، معاف خواهند بود. در بین رستورانها، مراکزی که سرعت تهیه غذا در آن‌ها بالاست، مانند فست فود، نباید از مشتری ارزش افزوده دریافت کنند. تنها فست‌فودهایی می‌توانند از مشتری مالیات بر ارزش افزوده یا به‌عبارتی مالیات غذای رستوران را دریافت کنند که به‌صورت زنجیره‌ای فعالیت دارند.
پیشنهاد خواندنی: راهنمای جامع راه اندازی رستوران و هزینه‌های آن
نحوه محاسبه مالیات بر ارزش افزوده رستوران
طبق قانون، تنها رستورانهایی مشمول مالیات بر ارزشافزوده می‌شوند که میز و صندلی و محیطی برای نشستن مشتری داشته باشند. بنابراین رستورانهایی با ماهیت غذای بیرون‌بر موظف به دریافت مالیات نخواهند بود و در صورت اقدام به این کار، جریمه خواهند شد.
نکته‌ای که باید در نحوه محاسبه مالیات ارزش افزوده رستوران در نظر گرفت، مبلغ کل فاکتورهای فروش است. به‌این‌مفهوم که معمولا ۹% از جمع کل فاکتورها به‌عنوان نرخ مالیات غذای رستوران در نظر گرفته میشود.
لازم است بدانید که برخی از مواد اولیه برای تهیه غذا، معافیت مالیاتی دارند. بنابراین ارزشافزوده دریافتی در واحدهایی که وظیفه تهیه و توزیع غذا را دارند، باید روی طبخ، ارائه و خدمات پذیرایی اعمال شود.
تا پیش از قانون مالیات، کافه رستوران، طبق ماده ۹۶ قانون مالیات، رستورانها در گروه دوم مالیات اشخاص حقیقی قرار می‌گرفتند. بعد از تغییرات انجام شده، اخذ مالیات بر ارزش افزوده رستورانها، بر اساس موارد زیر تعیین میشود.
- حجم سفارش‌ها یا فعالیت‌ها
- میزان درآمد آن‌ها
روش‌های محاسبه مالیات رستوران
برای محاسبه مالیات رستوران ۲ روش کلی وجود دارد که به شرح زیر هستند.
محاسبه علی‌الراس مالیات
در روش محاسبه علی‌الراس مالیات رستوران، نماینده اداره مالیات به محل رستوران مراجعه کرده و با توجه به شناختی که از شغل، منطقه و محل کسب دارد، مبلغی را به‌صورت عالی‌الراس به‌عنوان مالیات بر درآمد رستوران تعیین می‌کند.
این روش آن‌چنان دقیق نبوده و از طرفی بسیار وقت‌گیر است. بنابراین با توجه به دقت پایین عدد محاسبه شده برای مالیات، معمولا رستوران‌دارها از روش بعدی استفاده می‌کنند.
روش خوداظهاری مالیات
در روش خوداظهاری، همان‌طور که از نام آن مشخص است، مالک رستوران برای ارائه مدارکی اقدام می‌کند که میزان درآمد محل کسب را نشان خواهد داد. در این روش، مودیان مالیاتی (مالک رستوران) باید فرم‌هایی را تکمیل کرده و به اداره دارایی ارائه کنند. به‌عبارت ساده‌تر، مودیان مالیاتی میزان عملکرد یک‌ساله خود را طبق قوانین و مقررات سازمان دارایی به‌صورت خوداظهاری به اداره دارایی ارائه می‌کنند. در این روش از فرمول زیر برای محاسبه مالیات رستوران استفاده میشود.
فرمول محاسبه مالیات 👇
مالیات بر ارزشافزوده رستوران = بهای کالا + (بهای کالا * نرخ مالیات بر ارزشافزوده)
پیشنهاد خواندنی: بهترین نرم‌افزار حسابداری رستوران چیست؟ معرفی ۵ نرم افزار
قوانین مالیات بر ارزش افزوده رستوران
- طبق دستور اتحادیه صنف رستوران‌دارها، تمامی رستورانهایی که دارای نام و نشان تجاری و شکل ثابت (میز و صندلی) هستند، باید ۹% ارزش افزوده از مشتری خود دریافت کنند.
- کترینگ یا رستورانهای بیرون‌بر که میز و صندلی ندارند، مجاز به دریافت مالیات بر ارزشافزوده و حق سرویس و خدمات نخواهند بود.
- فست‌فودها نیز مجاز به دریافت مالیات بر ارزش افزوده نیستند و تنها فست‌فودهای زنجیره‌ای می‌توانند از مشتری مالیات بر ارزش افزوده دریافت کنند.
- مشتری می‌تواند از رستوران گواهی پرداخت مالیات بر ارزشافزوده را بخواهد.
- جریمه عدم صدور صورت‌حساب مالیاتی برای رستورانها، معادل ۱ برابر مالیات است.
- اگر مالیات و عوارض محاسبه شده از روش علی‌الراس بیشتر از مالیات اعلام شده توسط مودی مالیاتی باشد، مالیات محاسبه شده از روش علی‌الراس مبنای محاسبه جریمه قانون مالیات بر ارزش افزوده رستوران خواهد بود.
- دریافت مالیات بر ارزشافزوده روی کالاهایی که قبلا مالیات آن‌ها پرداخت شده، مجاز نیست. بنابراین رستورانها نباید روی محصولی مانند نوشیدنی مالیات بگیرند. چون مالیات این محصول یک‌بار توسط توزیع‌کننده و یک‌بار توسط رستوران پرداخت شده است.
- رستورانها تنها زمانی می‌توانند مالیات بر ارزش افزوده دریافت کنند که مواد اولیه را با هم ترکیب کرده و غذا آماده می‌کنند. یک رستوران تنها موظف به دریافت چنین مالیاتی خواهد بود. بنابراین دریافت مالیات روی مواردی مانند ارسال و خدمات در کنار غذا، خلاف قانون خواهد بود.
فرمول محاسبه ۹ درصد ارزشافزوده
حسابدار رستوران با هدف انجام محاسبات مالیاتی، از یک فرمول مشخص برای محاسبه مالیات استفاده می‌کند که به شرح زیر است.
مالیات بر ارزشافزوده رستوران = بهای کالا + (بهای کالا * نرخ مالیات بر ارزشافزوده)
رستورانی که غذای آماده شده را در سالن غذاخوری خود ارائه می‌دهد، باید از این فرمول برای محاسبه مالیات استفاده کند. رستوران‌دارها می‌توانند به مبلغ کل غذاهای خریداری شده توسط مشتری، مبلغ ارزش افزوده را اضافه کرده و در نتیجه هزینه اضافی را از مشتری دریافت کنند.
دیگر خدمات: خدمات پیک موتوری برای رستورانها
مهلت ارسال اظهارنامه ارزش افزوده
- مالکان رستورانها در پایان هر فصل یا هر ۳ ماه یک‌بار به مدت ۱۵ روز فرصت دارند تا به سامانه مالیات بر ارزش افزوده مراجعه کنند.
- مالکان رستوران ابتدا باید اظهارنامه ارزشافزوده برای مالیات فاکتور رستوران را تکمیل کرده و سپس مالیات بر ارزشافزوده را در ۲ فیش مالیاتی پرداخت کنند.
- این مهلت ارسال ۱۵ روزه برای هر ۳ فصل بهار، تابستان و پاییز صدق می‌کند. اما با توجه به اینکه فصل زمستان به تعطیلات نوروز نزدیک است و این مهلت ۱۵ روزه دقیقا با تعطیلات ۱۳ روزه نوروز مصادف میشود، مهلت ارسال اظهارنامه ارزش افزوده رستوران برای فصل زمستان ۳۰ روزه (تا پایان فروردین سال بعد) خواهد بود.
گواهی ثبت‌نام ارزشافزوده
رستورانهایی که طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده موظف، به پرداخت مالیات به اداره مالیاتی کشور هستند، باید گواهی ثبت‌نام ارزشافزوده داشته باشند. بنابراین هر رستورانی که افتتاح میشود ابتدا باید برای ثبت‌نام در سامانه مالیات بر ارزشافزوده اقدام کند.
تمامی رستورانهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده، باید گواهی ثبت‌نام ارزش افزوده را داشته و در صورت درخواست مشتری به او ارائه کنند.
توجه کنید که دریافت ۹% مالیات بر ارزشافزوده توسط رستورانها، منوط به اعتبار گواهی ارزش افزوده خواهد بود.
مالیات کارتخوان رستوران
تمامی رستورانها باید در سامانه الکترونیک سازمان امور مالیاتی کشور ثبت‌نام کنند تا پرونده مالیاتی آن‌ها تشکیل شود.
- مالیات کارتخوان برای تمامی مراکز عرضه غذا که کارتخوان دارند، لحاظ خواهد شد.
- مالیات صنف رستوران در مورد دستگاه‌های کارتخوان، از زمان ثبت‌نام و دریافت کد مالیاتی محاسبه خواهد شد.
- از طرفی، تنها رستورانهایی می‌توانند از دستگاه کارتخوان استفاده کنند که قبلا کد مالیاتی دریافت کرده باشند.
بنابراین اگر رستورانی کد مالیاتی دریافت نکرده اما از دستگاه کارتخوان استفاده می‌کند، در واقع خلاف قانون عمل کرده است. بنابراین مالیات کارتخوان رستوران باید از تمامی رستورانها دریافت شود.
مالیات رستوران سنتی
رستورانهای سنتی که به‌عبارتی با نام سفره‌خانه نیز شناخته می‌شوند، طبق قانون موظف به دریافت مالیات بر ارزشافزوده و پرداخت مالیات خواهند بود.
پیشنهاد خواندنی: مراحل راه‌اندازی فست‌فود + ۴ ایده جدید
مالیات رستورانها چقدر است؟
مالیات بر ارزش افزوده در واقع مالیاتی است که کسب‌وکارها برای انجام کاری روی محصول، دریافت می‌کنند. از نگاه اداره مالیات کشور، رستورانها با خرید مواد اولیه و طبخ غذا، ارزشافزوده ایجاد می‌کنند و بنابراین باید روی محصول نهایی خود، یعنی غذای عرضه شده در رستوران، مالیات بر ارزشافزوده از مشتری دریافت کنند. ۹% مالیاتی که روی فیش‌های رستورانها درج میشود، در واقع همان ارزش افزوده‌ای است که رستورانها برای تهیه غذا و نوشیدنی صرف کرده‌اند.
سوالات متداول
مالیات بر ارزش افزوده رستوران چقدر است؟
طبق قوانین مالیات رستورانها، مالیات بر ارزشافزوده برای تمامی رستورانهای مشمول، ۹% خواهد بود.
کدام رستورانها موظف به دریافت مالیات بر ارزشافزوده از مشتری هستند؟
رستورانهایی که میز و صندلی دارند، موظف به دریافت مالیات بر ارزشافزوده از مشتریان خود خواهند بود و باید مبلغ آن را در فاکتور درج کنند.
سلام،آیا اگر مشتری غذا را تحویل گرفته و در رستوران نخورد و ببرد،۹درصد مالیات شامل آن میشود یا خیر؟
سلام،آیا اگر مشتری غذا را تحویل گرفته و در رستوران نخورد و ببرد،۹درصد مالیات شامل آن میشود یا خیر؟